ایمنی و بهداشت کارگران ساختمانی (دستور العمل ها) 
تعداد بازدید : 5129
در بسياري از كشورها (توسعه يافته و در حال توسعه)، صنعت ساختمان از مهمترين بخش هاي فعاليت اقتصادي است و به ويژه از ديدگاه حوادث جزء خطرناكترين صنايع است. به همين دليل مشاغل ساختماني جزء مشاغل خاص محسوب ميشوند.
بسياري از كارگران ساختماني موقتي بوده و بسياري نيز از كشورها يا از ديگر بخشهاي يك كشور، به خصوص مناطق روستايي و حومه شهرها مي آيند؛ در نتيجه تهیه خدمات بهداشتي و يا اقدامات پيشگيرانه براي آنها مشكل است. همچنين پيگيري آنها براي مدت طولاني مشكل است. در طي انجام كار مرتباً انقطاع در فعاليتها و تنوع فعاليت وجود دارد. معمولاً كار توسط چندين پيمانكار صورت ميگيرد، همچنين فعاليتهاي يك گروه كاري ممكن است سلامت و ايمني ديگر گروههاي كاري موجود در محل ساخت را به خطر اندازد. بنابراين لازم است همكاري قوي در اين امر صورت گيرد. خطرات احتمالي براي كارگران ساختماني اكثراً بستگي به نوع پروژه دارد. با اين حال انواع مخاطرات فيزيكي، شيميايي، ارگونوميكي، بيولوژيكي و رواني ممكن است وجود داشته باشند.
معمولاً كارگران در ارتفاع كار ميكنند و اين امر نه تنها براي كارگران در ارتفاع خطرناك است بلكه براي كساني كه در پايين كار ميكنند نيز ميتواند خطر ايجاد كند. (مثلاً خطرات ناشي از سقوط اشياء). به واسطه اهمیت کار در ارتفاع در بخش ساختمانی توضیحات کامل و مصور مرتبط را در بخش پیوست آورده ایم.
در سطح زمين نيز احتمال زمين خوردن در اثر برخورد با مواد خام، ابزارها و گيركردن به گودالهاي كوچك و لبه ها زياد است. كاميون ها، ليفت تراكها، كمپرسورها، ميخ كوبها، مخلوط كن هاي سيمان و غيره باعث ايجاد خطر ميشوند. همچنين حمل بي دقت مواد خام از جمله سيمان و تيرآهن و غيره ميتواند منجر به جراحت گردد. همچنين برخورد با سيم هاي برق در محل كار نيز مي تواند منجر به برق گرفتگي شود.
معمولاً طبيعت مشاغل ساختماني باعث ميشود كه كارگران روزهاي زيادي را دور از خانواده طي كنند. همچنين از آنجا كه ممكن است كارگران تفريح كافي نداشته باشند به مواد مخدر روي بياورند. همچنين از آنجا كه بسياري اوقات كارهاي ساختماني در ارتفاع صورت مي گيرند، اضطراب ناشي از سقوط همواره وجود دارد.
معمولاً محيطهاي كار ساختماني بسيار غبارآلودند؛ اگر چه همه غبارات خطراناك نيستند، اما بسياري از آنها خطرناكند. الياف آزبست، و پشم شيشه، و پشم سنگ، سيليس، غبار سيمان، ميتوانند موجب بيماريهاي مختلفي از جمله سرطانهاي شغلي شده و يا مشكلات تنفسي و پوستي ايجاد كنند.
كارگران ساختماني ممكن است در انواع شرايط سرد و گرم كاركنند يا در برخي پروژه ها در معرض امواج گاما قرار گيرند. همچنين ممكن است در معرض صدا و ارتعاش زياد ناشي از دستگاههايي مثل كمپرسور و ابزارهايي مثل مته قرار گيرند. همچنين پرتوهاي ناشي از عمل جوشكاري مثل پرتو فرابنفش باعث آسيب هاي آسيب هاي چشمي گردد.
از آنجا كه كارگران ساختماني مرتباً با جابجايي مواد خام سر و كار دارند، در بسياري از اوقات آنها مجبورند به خاطر وضعيت هاي خاص بار را به صورت حمل دستي بار از جمله قطعات كوچك تيرآهن، ميلگرد، پاكتهاي سيمان و مواد خام استفاده كنند. همچنين ممكن است در وضعيت هاي بدني بسيار بدي قرار بگيرند(مثلاً در هنگام جوشكاري). فشارهاي بيش از حد به استخوانها، ماهيچه و مفاصل، كار طولاني و استراحت اندك، وضعيت هاي قرارگيري نامناسب بدني و گاهي اوقات انجام اعمال با تكرار زياد مي تواند اين كارگران را مستعد انواع بيماري هاي اسكلتي عضلاني نمايد.
با وجود چنين شرايطي لازم و ضروري به نظر مي رسد كه طي برنامه اي منظم و سازمان يافته و آموزش راههاي ايمن و بهداشتي اين قشر عظيم و مهم جامعه، از اين خطرات محافظت شوند. اگرچه چنین برنامه هایی هم اکنون در وزارت بهداشت و وزارت کار وجود دارد با این حال به دلیل بروکراسی اداری اجرای آن به طور جدی تری باید در دستور کار قرار گیرد.
به واسطه اهمیت موضوع و با توجه به اهمیت مقررات ایمنی و بهداشت کار، دستورالعمل های ایمنی و بهداشت عمده مشاغلی که در امور ساختمانی دخالت دارند را در فایل پیوست جهت دانلود قرار داده ایم. همچنین فایل جداگانه کار در ارتفاع که مرتبط با امور ساختمانی است را نیز جهت دانلود بارگذاری کرده ایم که امیدواریم مفید واقع شود.
مرکز تخصصی طب کار آسا